Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu trong bài Bếp lửa. A) Mở bài: Bằng Việt thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ. Thơ ông thường trong trẻo, mượt mà, thiên về khai thác những kỉ niệm, ước mơ tuổi trẻ. Bếp lửa là bài thơ tiêu biểu cho mạch cảm xúc ấy. Khổ đầu tiên của bài thơ là hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi. Tưởng, cảm xúc về người bà yêu quý. B) Thân bài: - Cảm xúc của cháu được khơi nguồn từ hình ảnh bếp lửa: Một bếp lửa chờn vờn sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm. + Hình ảnh bếp lửa chờn vờn sương sớm đầy sức gợi hình và gợi cảm. Từ láy chờn vờn gợi bếp lửa thực, bập bùng lúc nhỏ, lúc to, lúc ẩn, lúc hiện trong màn sương sớm ở làng quê. Hình ảnh bếp lửa rất đỗi thân quen trong mỗi gia đình Việt Nam từ bao đời nay. Hình ảnh đó đã in đậm trong kí ức của tác giả, hiện về lung linh trong màn sương phủ dày kỉ niệm. + Các từ ngữ ấp iu, nồng đượm gợi bàn tay khéo léo, tảo tần, chăm chút nhóm bếp lửa mỗi sáng, mỗi chiều, một bếp lửa ấm áp, nồng đượm sưởi ấm lòng người. Bếp lửa ấy đã sưởi ấm tâm hồn cháu trong những tháng ngày xa quê. + Ba tiếng Một bếp lửa trở thành điệp khúc mở đầu bài thơ với giọng điệu sâu lắng, nhấn mạnh, làm nổi bật ấn tượng sâu sắc của tác giả đối với bếp lứa tuổi thơ. Nó sống mãi trong tâm hồn tác giả, luôn đi về trong nỗi nhớ. - > Hình ảnh bếp lửa vừa mang nghĩa thực, vừa mang nghĩa tượng trưng, khơi nguồn bao kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ gắn với hình ảnh người bà yêu dấu. - Hình ảnh bếp lửa rất tự nhiên, khơi dậy, đánh thức trong lòng cháu nỗi nhớ thương bà: Cháu thương bà biết mấy nắng mưa. + Cách biểu cảm trực tiếp Cháu thương bà cho thấy: Nhắc đến bếp lửa tuổi thơ, lòng cháu ở phương xa lại trào dâng nỗi nhớ thương bà da diết, khôn nguôi. Nỗi niềm thương nhớ đó ăm ắp, dâng trào, không sao nén nổi, khiến cho nhà thơ phải bật lên ba tiếng Cháu thương bà. . + Ẩn dụ biết mấy nắng mưa gợi nỗi vất vả, gian truân, cơ cực của cuộc đời bà không sao kể xiết. Cuộc đời ấy của bà gắn với biết bao biến cố, thăng trầm của dân tộc. C) Kết bài: Khổ thơ chỉ với ba dòng, rất hàm súc, chất chứa bao cảm xúc sâu lắng, chân thành của người cháu phương xa nhớ về bà, nhớ về bếp lửa tuổi thơ, về quê hương yêu dấu. Và bắt đầu từ đây, cặp hình ảnh sóng đôi đồng xuất hiện suốt cả bài thơ, tạo thành một cấu trúc độc đáo bà – bếp lửa.
