Cương thi - những con ma mặc trang phục nhà Thanh với 2 tay duỗi thẳng nhảy tưng tưng, hút máu người đã trở thành "thương hiệu" cho thể loại phim kinh dị Hồng Kông. Cương Thi là một nhân vật "huyền thoại" khi nhắc tới thế giới của ma quỷ. Những câu chuyện bí ẩn về Cương Thi được ghi chép lại nhiều nhất là vào triều đại nhà Thanh trong hai quyển sách "Tử bất ngữ" và "Bút ký nghiệp vi thảo đường". Theo truyền thuyết, Cương Thi còn được gọi là di linh: linh hồn di động - ám chỉ những người đi làm ăn xa mong muốn sau khi chết sẽ được đưa về quê quán để chôn cất nhưng không thành. Chúng được dùng để chỉ những cái xác tứ chi cứng nhắc, đầu luôn ngẩng cao, mắt luôn nhìn thẳng, hai chân khép chặt vào nhau và thi thể không bị phân hủy. Thuở trời đất còn hỗn mang, có bốn cương thi được coi là thủy tổ, tên gọi Thiên Địa Cương Tổ, trong đó, Hàn Bạt là nhân vật được biết đến nhiều nhất. Ba cương thi thủy tổ còn lại có tên: Doanh Câu, Hậu Khanh và Tương Thần. Tương truyền, nếu người chết mang theo oán hận thì oán khí sẽ tích tụ tại cổ họng, không có cách nào tiêu tán, vì thế mà biến thành cương thi. Nguồn gốc cương thi Chuyện kể rằng vào những năm đầu của triều đại nhà Thanh, ở Tương Tây, Trung Quốc có một ngôi làng nhỏ sông dựa vào núi non, trong làng có một người bị trúng độc do chuyên đi đào mộ. Tuy được một ông lão cứu nhưng vì làm nhiều chuyện sai trái nên hắn bị người dân trong làng đánh cho một trận rồi vứt ra sau núi. Vài ngày sau, hắn lại trở về làng và xin cầu cứu nhưng không ai đồng ý giúp. Dân trong làng lại đánh cho hắn một trận rồi trói lên cây. Sau đó hắn chết ở trên cây, một buổi tối dân làng định mang thi hài hắn đi an táng thì phát hiện thi hài đã biến mất. Hắn đã biến thành Cương Thi. Vì thù hận người trong làng, hắn trở về báo thù mọi người. Một số người chạy sống sót nhưng bị hắn cắn nên cũng biến thành Cương Thi. Tại sao cương thi mặc trang phục truyền thống nhà Thanh? Quan phục triều Thanh thường có hình dáng thẳng và rộng, màu xanh đen sẫm, cộng thêm chiếc nón trên đầu. Ngay cả khi cương thi nhảy múa thì quần áo vẫn cứng đờ, chính vì thế rất thích hợp để quay phim. Ngoài ra, trang phục biểu diễn thời nhà Thanh rất đa dạng phong phú, giá thành lại rẻ. Những bộ phim chủ đề cương thi thường có ít kinh phí, để có lãi, các nhà chế tác đều cho cương thi mặc trang phục triều Thanh. Những bộ phim nổi tiếng như Cương thi tiên sinh, Cương thi diệt ma, Cương thi vật cương thi.. đều sử dụng hình tượng này. Các loại Cương Thi Khi mới trở thành cương thi các xác chết được gọi là "Bạch Cương Thi" chúng sợ mọi thứ như nước, ánh nắng mặt trời, gà, chó và người.. Chúng gần như vô hại. Nhưng khi, các bạch cương thi hút được máu cừu và gà chúng sẽ trở thành những hắc cương thi, chúng sẽ tấn công và hút máu con người khi ngủ. Sau khi hút máu được nhiều người, các hắc cương thi tiến hóa thành những cương thi nhảy như chúng ta thường thấy trong phim. Cương Thi vô thức, thuộc dạng Cương Thi hạ đẳng, hành động dựa vào bản năng, đa phần gặp loại này chúng ta chỉ nên "lơ đi mà sống" vì vốn dĩ nó không biết mình làm gì, cứ tấn công con người một cách vô ý thức. Cương Thi có ý thức, chúng hành động giống như người bình thường, có thể bay lượn tự do và đi xuyên qua các bức tường, di chuyển nhanh đến một địa điểm gần đó để lẩn trốn thầy pháp. Loại này thường nguy hiểm và ghê gớm nhưng cũng may là nó vẫn còn sợ một số vật dụng trừ tà như tỏi, trứng gà, nếp. Xét về quyền lực nó cũng đã hơn ma cà rồng một bậc vì khi mất đầu nó cũng lắp lại như thường. Quỷ Cương Thi là chúa của Cương Thi, lúc này nó là một con quỷ có sức mạnh lớn nhất, không còn sợ bùa chú, gương bát quái, dây đỏ, trứng gà, mặc dù không sợ nếp nhưng chúng giẫm lên nếp là đứng yên, nhưng chúng sợ kiếm đào mộc. Loại này không sợ ban ngày, chúng có thể lội cả trong nước, nhảy một bước là qua một quả núi (vào lúc trăng sáng nhất). Lúc này nó đã có thể nhớ lại toàn bộ kí ức kiếp trước. Đây là con ma có quyền năng mạnh nhất, hoàn toàn đủ khả năng chiến thắng một ma cà rồng cấp cao vì nó không sợ ánh mặt trời. Những Cương Thi được các nhân chứng diện kiến Cương Thi thường được mô tả mặc trang phục của quan chức đời nhà Thanh, với cánh tay luôn duỗi thẳng về phía trước do bị tê cứng và nhảy lò cò thay vì đi bộ hay bay là đà như những con ma thông thường. Có một số người đã nhìn thấy rằng: "Một số cương thi trông giống người bình thường, số khác phân hủy nhiều hơn do đã chết từ lâu, có hàm răng sắc nhọn, móng tay dài, phát quang ánh sáng màu xanh lá cây. Cương thi khỏe hơn người bình thường, thậm chí có các kỹ năng bay và biến đổi thành sói." Theo những câu chuyện thường được truyền miệng, Cương Thi được tạo ra từ các thi hài theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như khi một người trải qua cái chết thảm khốc (tự tử, treo cổ, chết đuối) khiến linh hồn không thể rời khỏi cơ thể. Người chết không được mai táng, bị sét đánh hoặc bị một con vật (mèo) nhảy qua cũng sẽ biến thành cương thi và quay trở lại ám ảnh người sống, họ tha thiết và lưu luyến với những việc "không còn là của mình" ở kiếp trước. Câu chuyện về Cương Thi có thể xuất phát từ việc thật trong thực tế. Trong triều đại nhà Thanh, thi thể nhiều công nhân Trung Quốc chết xa nhà được hoàn trả về quê hương của họ. Vào ban đêm, hai người đàn ông khiêng trên vai chiếc quan tài bằng các cọc tre. Trong lúc di chuyển cọc tre cong xuống, nhìn từ xa trông giống người chết đang bật dậy. Đó cũng là nguyên nhân tạo ra những tin đồn về xác chết sống lại. Các câu chuyện về Cương Thi có thể có rất nhiều dị bản, nhưng nhìn chung mô-típ chúng đều gần giống giống nhau, những lời đồn được truyền tai nhau sẽ thành những câu chuyện đầy tình tiết huyền bí thu hút mọi người. Việc có thật hay không Cương thi trên đời vẫn còn là một câu chuyện lì kì mà chúng ta cần khám phá. Xem thêm: Tang thi là gì
