Cảm nhận của anh/chị về 4 câu thơ đầu bài Tự tình - Hồ Xuân Hương

Đề: Cảm nhận của anh/chị về 4 câu thơ đầu bài "Tự tình" - Hồ Xuân Hương

Bài làm​

Hồ Xuân Hương là nhà thơ của phụ nữ viết về đề tài phụ nữ. Thơ của bà đậm đà hương vị của văn học dân gian. Độc đáo mà trào phúng, trữ tình. Đề cao và khẳng định vẻ đẹp của người phụ nữ xưa. Cất lên từng nói thương cảm về khát vọng hạnh phúc của họ tài năng của bà được bộc lộ rõ trong cảm nhận sau của em về 4 câu thơ đầu bài Tự Tình.

"Tự tình II" là bài thơ thứ hai trong chùm thơ "Tự tình" - nghĩa là tự giải bài chia sẻ, tự bày tỏ cảm xúc tâm trạng và tình cảm của mình. Đây cũng đánh lên tiếng lòng đối với người phụ nữ xã hội phong kiến. Bởi vậy, tác giả Hồ Xuân Hương được mệnh danh là bà Chúa thơ Nôm.

Đêm khuya văng vắng trống canh dồn

Trơ cái hồng nhan với nước non

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn​

Mở đầu của bài "Tự tình" là thời gian và không gian tác giả tự giải bài tâm sự.

Đêm khuya văng vắng trống canh dồn​

Đêm khuya là khoảng thời gian mà tất cả từ mọi vật đến con người đều chìm vào giấc ngủ. Là thời khắc vắng lặng với từng giây từng phút. Là thời điểm mà mặt trời lặn xuống, khung cảnh dường như chỉ là bóng tối, một màu tối mịt. Ấy vậy mà tác giả vẫn còn đang thức giấc. Ta cảm nhận được một nỗi cô đơn lẩn trong khung cảnh trời đêm.

Điệp ngữ "văng vẳng" làm ta liên tướng tới âm thanh nghe từ xa vọng lại. Âm thanh chỉ thấp thoáng lúc được lúc không. Phải chăng cái âm thanh ngje từ xa đó là tiếng gọi của số phận và dường như chỉ nghe được bởi người cùng khổ. Nhấn mạnh sự cô đơn buồn tủi của Hồ Xuân Hương khi phải chịu cảnh số phận nghiệt ngã của thời đại phong kiến xưa.

"Trống canh dồn" là âm thanh mang tình cảm tâm lý của con người theo thời gian. Âm thanh ấy, chúng đồn dập, chúng vội vã và hấp tấp. Như thể chúng đang muốn vùng lên, muốn thoát ra vậy. Ta cảm nhận được nhịp đập trong cái lời thơ, vơie cách sử dụng nhịp thơ 2-2-3. Đường như tâm trạng đang ở dưới mặt hồ vậy, gấp gáp, hồi hộp, muốn giải thoát và lặng sâu.

Trơ cái hồng nhan với nước non​

Tác giả sử dụng từ "trơ" có nghĩa như thể một sự chống chọi. Trơ tức là chai lì, là không còn cảm giác nữa. Bày tỏ tâm trạng lạnh nhạt, thờ ơ với thời cuộc, với cuộc đời. Từ "trơ" này dường như thế là đang phản ánh lại sự thờ ơ của con người tới xã hội, Trước cái nghịch cảnh éo le của mình cũng như là bao nhiêu số phận phụ nữ khác có cùng cảnh ngộ.

"Cái hồng nhan", thường thì cái đẹp hay, cái đẹp người ta sẽ nâng niu và sử dụng những từ ngữ mang tính tâng bốc, phù trợ lên. Nhưng ở đây tác giả lại sử dụng từ "cái" để nói đến "hồng nhan", tác giả cho hai từ ngữ đi kèm với nhau. Vì hồng nhan, cái đẹp của phụ nữ luôn đi đôi với chữ bạc vì cái đẹp thời ấy chẳng được coi trọng và trần quý, cái đẹp thời ấy đôi khi lại là trở ngại lớn của người phụ nữa xưa. Như thể đây là một sự mỉa mai, khinh mạc đối với số phận của bản thân.

Từ "với", đây giới từ như thể là đoạn gánh giữa "hồng nhan" và "nước non". Hồ Xuân Hương dưới chế độ cũ dám sánh với "nước non" - một con người nhỏ bé dám đứng lên sánh cả một thời cuộc. Cho thấy tác giả rất kiên cường và thời cuộc mặc cho bị chà đạp, bị vùi dập nhưng không chịu bất khuất không chịu thua trước số phận.

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn​

Trong thời điểm đêm khuya vắng với tiếng trống canh cứ văng vẳng kêu. Tác giả ngâm thơ và đắm mình với rượu dùng rượu để giải đi nỗi sầu. Hương thơm, mùi vị của nó khiến ta say rồi lại tỉnh, tỉnh rồi lại say. Đây là nói tới vòng đời, vòng quẩn quanh cứ lại lặp đi rồi lặp lại. Nhìn thì như vậy nhưng thật ra lại thế kia. Đây là ngụ ý nói lên sự dối trá của chế độ cũ. Đồng thời bà cũng buồn, buồn tủi đến vô cùng trước "vầng trăng" trên màn trời đêm. Vầng trăng ấy như thể soi được sự thật vậy. Liệu ai có thể hiểu được vầng trăng ấy đây. Mặc dù là trăng tỏa sáng trên cao nhưng lại bị bỏng xế làm che mất, lại bị lẩn đi. Ta biết được tâm trạng của tác giả buồn buồn bã vô cùng mới dẫn tới việc mượn rượu nói tâm tình, lấy tâm tình mà viết lên cảnh sắc.

Nghệ thuật tài tình tất cả sử dụng nhịp thơ mới mẻ không theo quy tắc của thơ Đường Luật thuật, sử dụng điêu luyện phép so sánh, đối xứng là cặp từ đồng nghĩa độc đáo.

Kết bài:

Bạn cần ủng hộ tác giả 10 xu để đọc nội dung

Bởi: @Táo ula