NL: Nghệ thuật là những câu trả lời đầy thẩm mĩ cho con người - Tố Hữu

Đề bài:

Nhà thơ Tố Hữu từng phát biểu: "Nghệ thuật là những câu trả lời đầy thẩm mĩ cho con người". Còn nhà văn đương đại người Ý Claudio Magris lại cho rằng: "Văn học không quan tâm đến những câu trả lời do nhà văn đưa lại, mà quan tâm đến những câu hỏi do nhà văn đặt ra".

Bằng những hiểu biết về văn học, anh/ chị hãy bình luận và làm sáng tỏ các nhận định trên.

Hướng dẫn:

a. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

Nhận định của Tố Hữu và nhà văn Ý Claudio Magris đều đề cập đến chức năng nhận thức, phản ánh hiện thực của văn học và sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ.

b. Nghị luận vấn đề

* Giải thích các nhận định

- Theo Tố Hữu, "nghệ thuật là những câu trả lời đầy thẩm mĩ cho con người", tức nghệ sĩ là người gián tiếp trả lời những câu hỏi của đời sống bằng hình tượng nghệ thuật. Thông qua hình tượng thẩm mĩ, nhà văn phản ánh hiện thực, đồng thời hướng con người đến những giá trị Chân – Thiện – Mĩ.

- Theo Claudio Magris, văn học không đơn thuần là những câu trả lời của nhà văn về hiện thực mà còn là những câu hỏi nhà văn đặt ra cho con người và xã hội. Những câu trả lời do nhà văn đưa lại xét cho cùng chỉ là những cách miêu tả, cắt nghĩa, lí giải đời sống xã hội, đời sống nghệ thuật dưới góc độ chủ quan theo quan niệm cá nhân nghệ sĩ, do đó chưa thể là câu trả lời đầy đủ cho mọi vấn đề bộn bề, phức tạp, nhiều chiều, nhiều mặt của con người và xã hội.

- Những câu hỏi về kiếp nhân sinh, về những bất công ngang trái, những nghịch lí tồn tại giữa cuộc đời v..v... được đặt ra trong tác phẩm văn chương bao giờ cũng là điều khiến nhà văn suy tư, trăn trở không dễ trả lời, thậm chí không tìm ra lời đáp. Từ những vấn đề đặt ra, nhà văn thôi thúc người đọc đồng sáng tạo, suy ngẫm, từ đó tác động đến tư tưởng, tình cảm, nhận thức của người tiếp nhận, góp phần vào sự phát triển con người và cải tạo xã hội.

- Hai câu nói bổ sung ý nghĩa cho nhau, nhấn mạnh tầm quan trọng của chức năng nhận thức và phản ánh hiện thực, đặt ra vấn đề về sáng tạo và tiếp nhận văn học.

* Chứng minh bằng tác phẩm tiêu biểu

Học sinh phải chọn, phân tích ít nhất hai tác phẩm tiêu biểu.

- Chọn đúng tác phẩm.

- Làm rõ các mặt:

+ "Những câu trả lời đầy thẩm mĩ".

+ "Những câu hỏi do nhà văn đặt ra".

+ Tầm nhìn tư tưởng, đóng góp của nhà văn

* Bình luận, mở rộng vấn đề

- Mọi câu trả lời, câu hỏi đặt ra trong tác phẩm văn học đều gắn với nhà văn và thời đại. Tuy nhiên, những nhà văn lớn luôn có cái nhìn vượt tầm thời đại.

- Câu hỏi đặt ra trong tác phẩm văn học không chỉ thể hiện tài năng, tư tưởng và cá tính sáng tạo của nhà văn mà còn phản ánh những tồn tại xã hội mà anh ta đã nhạy bén nắm bắt và dũng cảm lên tiếng.

- Những nhà văn lớn luôn là người có khả năng đặt ra câu hỏi lớn. Sức sống lâu bền của một tác phẩm văn chương đích thực bắt nguồn từ những câu hỏi được nhà văn đặt ra làm khắc khoải lương tri con người.

- Đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi trong tác phẩm văn học, người đọc không chỉ đang giải mã tác phẩm mà còn nhận thức đúng đắn về con người và xã hội, tự hoàn thiện nhân cách, góp phần vào sự phát triển chung của xã hội.

c. Kết luận vấn đề

 

Cảm ơn ạ